Türkiye hapishanelerinde çocuklarıyla beraber tutuklu olan kadınların yaşadığı hak ihlallerine dikkat çeken Hak İnisiyatifi, mevzuatta yer alan infaz erteleme hükümlerinin uygulamasının önündeki, geniş takdir yetkisinden kaynaklanan keyfiliğin son bulmasını istedi.
0-6 yaş arasında anneleriyle tutulan çocuklar için bulundukları ortamın yeterli olmadığını ve koşulların da uluslararası standartlara uygun olmadığı belirtilen açıklamada, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanundaki “Hapis cezasının infazı, gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren 6 ay geçmemiş bulunan kadınlar hakkında geri bırakılır” şeklindeki düzenleme hatırlatıldı. Yasaların istisnasız herkese uygulanması gerektiğinin hukukun en temel ilkelerinden biri olduğu ifade edilen açılamada, “Ancak bu prensibin cezaevlerindeki bazı anneler ve bebekleri için keyfi bir şekilde uygulanmadığı görülmektedir. Aynı şekilde uluslararası hukukun gereklilikleri de, bu uygulama ile ihlal edilmiş olmaktadır” denildi.
Açıklamada, “Mağdurlar İçin Adalet Topluluğu” 21 Ocak 2019’da hapishanelerdeki duruma ilişkin hazırladığı rapordan bilgiler paylaşıldı. Raporda, şu başlıklara dikkat çekildi:
-Koğuşlara kapasitesinin 3 katı yurttaş konulmaktadır. Katılımcıların yüzde 86’sı bunu doğrulamaktadır.
-Kasıtlı psikolojik baskı aracı olarak çok sık ve düzensiz koğuş aramaları yapılmaktadır. Katılımcıların yüzde 63’ü bunu doğrulamaktadır.
-Katılımcıların yüzde 46’sı kışın ısınma problemi olduğunu, yüzde 83’ü ise yazın serinleme problemi olduğunu belirtmiştir.
-Yüzde 55’i düzenli ve yüzde 52’si ise temiz su sağlanmadığını söylemektedir.
-Yüzde 65’i sıcak su temininde sorunlar olduğunu belirtmiştir.
-Yüzde 54’ü ortak alanlara yeterince çıkarılmadıklarını söylemektedir.
-Yüzde 92’si vakit geçirecek hobi faaliyetleri için imkan sağlanmadığını söylemektedir.
-Yüzde 57,5’u sağlığa erişim haklarının düzenli olarak sağlanmadığını belirtmiş, yüzde 73’ü revirlerde yeterli hekim olmadığını ifade etmiştir.
-Yüzde 80,4’ü doktor muayenelerinde kelepçe takılı bir şekilde muayene edilmek zorunda bırakıldıklarını belirtmiştir.
-Yüzde 68’i acil durumlara zamanında müdahale edilmediğini ifade etmiştir.
-Katılımcıların yüzde 84’ü hapishanelerin fiziki koşullarını insan yaşamına uygun bulmadıklarını, yüzde 67,8’i ise hapishane personelinin mahpuslara insani muamele yapmadığını düşündüğünü söylemiştir.
